Şahıs Şirketi Kuruluşu hakkında en güncel bilgiler nedir? Gerekli evraklar ve prosedürler nedir? Ne kadar süre ve maliyet gerektirir? gibi sorular herhalde Şahıs İşletmesi kurma fikrini taşıyan herkesin ilk aklına gelen sorulardır. Bu yazıda bunları cevaplandırmaya çalışacağım.

 

 

 

Öncelikle çok sık yapılan bir hatayı düzeltmek istiyorum. Şahıs Şirketleri, Türk Ticaret Kanunu’na göre;

◾Adi Şirket (Adi Ortaklık)

◾Kolektif Şirket

◾Komandit Şirket

 

olarak belirlenmiştir. Bir işletmeyi kendi namına işleten ve kendi adı ve soyadından meydana gelen bir ticaret unvanı kullanan kişiye ise Gerçek Kişi Tacir denir. Bu nedenle böyle bir yapıya şirket yerine Şahıs Firması veya Şahıs İşletmesi dememiz daha doğru olacaktır.

 

Şahıs İşletmeleri ;

◾Borçlar Kanunu hükümlerine tabidir.

◾Tek bir şahıs tarafından kurulur.

◾En az sermaye şartı yoktur.

◾Kuruluşları, hızlı, pratik ve düşük maliyetlidir,

◾Şahıs işletmesi kurulduktan sonra sermaye şirketlerinde olduğu gibi ayrı bir tüzel kişilik ortaya çıkmaz, işletmeyi firma sahibi tek başına temsil eder ve işletmeden tahsil imkânı bulunmayan amme alacakları ve ticari alacaklardan işletme sahibi tek başına sorumlu olur.

◾Şahıs işletmesi sahibi dilerse 4/b (Bağkur), dilerse başka bir yerde hizmet sözleşmesi yapmak suretiyle 4/a (ssk) ile hükümlerine tabi olabilir. (6111 sayılı Kanun)

◾Şahıs işletmelerinin kapanışı gerekli kurumlara bildirilerek kısa sürede gerçekleştirilir, uzun bir tasfiye süreci gerektirmez ve masrafsızdır.

 

 

 

Şahıs işletmenizi kurmadan önce

 

Şahıs işletmenizi kurmadan önce birkaç önemli hususun üzerinde durmanız gerekmekte.

 

 

◾Öncelikle kendinize iyi bir mali müşavir bulmalısınız. Mali Müşaviriniz sadece defterinizi tutup beyannamelerinizi vermeyecek, aynı zamanda işletmenizle ilgili tüm finansal konularda size görüş bildirip danışmanlığınızı yapacaktır. Bu yüzden mali müşavirinizle olan iletişiminiz ticari yaşamınız boyunca çok önemli olacak.

◾Mali Müşavirinizle sözleşmenizi yapıp sizin adınıza işlemleri yürütebilmesi için vekâletname çıkartmalısınız.

◾İşletmenizin kuruluş amacına, hangi alanlarda faaliyet yürüteceğine karar verip buna uygun bir faaliyet kodu (Nace Kodu) belirlemelisiniz. Buna da yine mali müşavirinizle birlikte karar vermeniz en uygunu olacaktır.

◾İşletmenizin adresini belirlemeli, adres kodunu belediyeden almalısınız.

◾İşletmenizin açılışıyla beraber hemen işçi çalıştırıp çalıştırmayacağınızı belirlemelisiniz.

 

 

 

Şahıs İşletmesi için Gerekli Evraklar

 

Şahıs işletmelerinin kuruluş süreci Vergi Dairesi ile başlar. Sermaye şirketlerinde önce ticaret siciline kayıt yaptırılır ve sonra bu kayıt vergi dairesine gönderilir. Ancak şahıs işletmelerinde bu durum farklıdır. Şahıs işletmesi açacak olan kişinin şu belgeleri hazırlaması gerekmektedir:

◾Kimliğiniz

◾İkametgah Belgesi

◾Mali Müşavir sözleşmesi

◾Mali Müşavir vekaletnamesi

◾İşyerinin kira kontratı veya tapusu

◾İmza beyannamesi (Noterden)

 

Adım Adım Şahıs İşletmesi Kuruluşu

◾Yukarıda sayılan evraklarla birlikte iki adet işe başlama formuyla vergi dairesine müracaat edilir.

◾Kira kontratı ve Mali Müşavir meslek sözleşmesine göre damga vergisi beyanı verilir ve tahakkuk eden tutar ödenir. Burada kira kontratının kefilsiz olmasına dikkat etmekte fayda var. Aksi takdirde damga vergisi biraz yüksek çıkabilir. Ayrıca ceza ödememek için kontrat tarihinin vergi dairesine başvuru tarihiyle aynı olmasına dikkat etmek gerekir.

◾Sicil servisine bütün evraklar teslim edildikten sonra müracaat tamamlanmış olur. Vergi dairesinden yoklama memurlarının gelmesi beklenir.

◾Noterden defter tasdikleri yapılır.

◾On, on beş gün içinde vergi dairesi yoklama memurları iş yerinize gelip gerçekten açılıp açılmadığını, faaliyette olup olmadığını kontrol ederler ve buna göre bir tutanak tutarlar.

◾Yoklama tutanağıyla birlikte vergi levhanız da hazırlanmış olacaktır.

◾Fatura koçanı alınıp noterde tasdik ettirilir ve kaşe hazırlanır.

◾Eğer perakende satış yapacaksanız yazarkasa (ödeme kaydedici cihaz) kullanma zorunluluğunuz da olacaktır. Bunun için vergi dairesinden yazar kasa alımına ilişkin yazar kasa izin dilekçesini doldurup izin almalısınız. Daha sonra yazar kasa bayisine gidip yeni nesil ödeme kaydedici cihazlardan bir adet alacaksınız.

1.Yazar kasanın Faturasının Fotokopisi,

2.Yazar kasa izin belgesinin Fotokopisi,

3.Yazar kasanın ilk fişi,

4.Yazar Kasa ruhsatının ilk 3 sayfasının fotokopisi,

 

Bu evraklarla vergi dairesine gidip ödeme kaydedici cihazlara ait yazar kasa kullanım belgesini onaylatabilirsiniz.

 

 

 

Şahıs İşletmesinde İşçi Çalıştırılacaksa ;

 

Şahıs işletmesi kurarken hemen işçi çalıştırmaya başlayacaksanız öncelikle SGK’dan işyeri sicil numarası almamız gerekiyor. Bunun için SGK işyeri açılış formu doldurup gerekli evraklarla birlikte bildirimde bulunacağız.

 

Gerekli Evraklar:

 1) İşyeri Bildirgesi (3 adet)

 2) Noter onaylı nüfuz sureti

 3) Noterden imza beyannamesi

 4) Yerleşim yeri belgesi(İkametgâh)

 5) Mali Müşavir vekâletnamesi

 

Sicil Numarası aldıktan sonra SGK internet şifresi almamız gerekiyor. Bunun için gerekli evraklar:

 

1) Şifre formu

 2) İmza Beyannamesi fotokopisi

 3) Vekâlet fotokopisi

 

Gerekli dosyalar açtırılıp çalıştırılacak işçilerin girişleri kurumlara bildirilir.

◾Açılan işletme İlçe belediyesine müracaat ederek yaptığı işe bağlı olarak sıhhi veya gayrı sıhhi işyeri ruhsatı alır, Çevre Temizlik Vergisi Mükellefiyeti ve İlan ve Reklam Vergisi Mükellefiyeti açtırır.

◾Açılan işletme meslek gurubuna göre esnaf sanatkârlar odasına kayıt olarak veya ticaret odalarından ticaret siciline kayıt ettirilir.

◾Açılan işletme bir sanayi şirketi ise Sanayi Odasına kaydedilir.

◾İthalat, İhracat İşleri yapacak ise ilgili birliğe kaydedilir.

 

Mali Müşavirinize vekâlet verdiyseniz bu işlemlerinizin hepsini sizin adınıza yürütecektir.

 

 

 

Şahıs İşletmesinin Vergi ve Diğer Yükümlülükleri

◾Şahıs işletmesinde ilgili mali dönemin karını işletme sahibi Gelir Vergisi Beyannamesi vermek suretiyle beyan eder. Vergi, yıllık gelir vergisi tarifesine göre hesaplanır.

◾İşletme sahibi üçer aylık dönemler halinde kazançları üzerinden gelir vergisi tarifesinin ilk diliminde yer alan oran (%15) üzerinden Gelir Geçici Vergi Beyannamesi vermek suretiyle vergi ödemesi yapacaklardır. Bu ödemeler daha sonra yıllık hesaplanan Gelir Vergisinden mahsup edilir.

◾Hesap dönemi takvim yılı olan mükellefler için geçici vergi dönemleri aşağıdaki gibidir: 

Birinci dönem; Ocak-Şubat-Mart,

 İkinci dönem; Nisan-Mayıs-Haziran,

 Üçüncü dönem; Temmuz-Ağustos-Eylül,

 Dördüncü dönem; Ekim-Kasım-Aralık.

 

◾Tüm işletmeler Gelir İdaresi adına vergi toplama-vergi ödeme konusunda ve diğer bazı kurumlar adına aracılık ederler. Mal satarken KDV tahsil ederler, Çalışanının ücretinden vergi keserler, SSK Primi keserler, İşyeri kira ise dükkân sahibinden vergi keserler vs.

◾İşletmenin karı üzerinden yapılan vergilendirme ve diğer vergi ve kesintiler işletme sahibinin şahsi vergi kimlik numarası ile yapılırken, SGK primleri ve diğer vergi dışı kesinti ve ödemeler işletme adına alınan vergi ve SGK sicil numaraları ile yapılır.

◾Şahıs İşletmeleri Katma Değer Vergisi açısından sadece aracıdırlar. Üzerlerine kalan bir vergi yükü yoktur, ilk etapta finansal bir yük oluşur.

◾Katma Değer Vergisinin yükü tüketiciyedir. KDV Tüketim vergisidir. Şahıs işletmeleri her ay Katma Değer Vergisi Beyannamesi verirler. Bu, bir ay içinde şirket tarafından tahsil edilen ve ödenen KDV’nin gösterildiği bir beyannamedir ve bir sonraki ayın 24’üne kadar beyan edilir, tahsil edilen KDV ödenen KDV den fazla ise 26’sında Gelir İdaresine ödenir, tersi durumda ise alacaklı olunan KDV bir sonraki aya devreder.

◾İşletme sahibi, Gelir İdaresi tarafından vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulduğu işlemleri de ister aylık ister üç aylık olarak Muhtasar Beyanname ile beyan eder. Bu beyannamede ücretlilerden kestiği % 15 oranından başlayan vergi, serbest meslek ödemelerinde kestiği %20 vergi, işyeri kira ise mal sahibinden kestiği % 20 vergi vs. olmak üzere Gelir Vergisi Kanunu 94. maddesinde yazılı diğer işlemlerden dolayı kestiği vergileri beyan eder.

◾Şahıs İşletmesi, Damga vergisi kesme sorumluluğundan dolayı Damga Vergisi Beyannamesi, ÖTV kesmesi sorumluluğundan dolayı ÖTV Beyannamesi verme sorumluluğu gibi yükümlülükleri de vardır.

◾Şahıs İşletmesinin yapacağı işin içeriğine göre hangi vergileri sorumlu olarak keseceği belirlenir ve Gelir İdaresi tarafından bunların beyanı istenir.

◾Vergi dışında, her ay çalışanların SGK primleri ve İşsizlik sigortası primleri hesaplanıp, beyan edilip ödenmelidir.

◾Çalışanların Çalışma Müdürlüğü’ne ve İş-Kur’a bildirimleri sadece bilgi mahiyetinde olup bir ödemeyi içermese de bildirimde bulunmama halinde para cezaları ağırdır.

 

 

 

 

 

Yazıyla ilgili anahtar kelimeler: Şahıs İşletmesi Kuruluşu, şahıs şirketi kuruluşu, şahıs şirketi, şahıs firması, gerekli evraklar, gerekli belgeler, defter tasdikleri, vergi, işçi çalıştırma, noter, nüfus cüzdanı sureti, adres kodu, nace kodu, mali müşavir vekaletnamesi, mali müşavir sözleşmesi, kuruluş işlemleri, şahıs işletmesi kurmak için yapılması gerekenler, şahıs firması nasıl kurulur, şahıs şirketi kurmak için noter işlemleri nelerdir, adım adım şahıs şirketi kuruluşu, şahıs şirketinde yazar kasa, şahıs şirketinde ödeme kaydedici cihazlar, gelir vergisi beyannamesi, gelir geçici vergi, kdv, şahıs şirketinde sorumluluk, şahıs şirketlerinde işletme sahibinin sorumluluğu nelerdir, şahıs şirketinde sermaye şartı, şahıs şirketinde bağkurlu mu yoksa ssklı mı olunacak, şahıs şirketi kurmak